Αργοσαρωνικος Κολπος

Αυτοτελής Έρευνα Αργοσαρωνικού Κόλπου

Από το 2000 διεξάγεται υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα σε επιλεγμένες θέσεις του Αργοσαρωνικού, υπό τη διεύθυνση του αρχαιολόγου Χρήστου Σ. Αγουρίδη, με τους εξής κυρίως στόχους: α) την συνέχιση και ολοκλήρωση της ανασκαφής του Μυκηναϊκού ναυαγίου (ΥΕ ΙΙΙ Β/Γ περίοδο, 13ος/12ος αι. π.Χ.), που έχει εντοπιστεί και ερευνάται συστηματικά από το 2009 στην βραχονησίδα Μόδι (ΝΑ του Πόρου) και β) την αναγνωριστική έρευνα στην θαλάσσια περιοχή  Β, ΒΑ, ΝΑ και Ν του Πόρου, καθώς και στις νησίδες Πέτασι, Σταυρονήσι, Βλυχός, Τρίκερι και Κορακιά

Στο Μόδι, κατά τη διάρκεια πέντε ερευνητικών περιόδων (2009, 2010, 2013, 2016 και 2018), έχουν ανασκαφεί 12 τομείς από τους 16. Μέχρι σήμερα έχουν τεκμηριωθεί υποβρυχίως, ανελκυστεί και συντηρούνται 172 αγγεία, ακέραια ή αποσπασματικά σωζόμενα, και περί τις 667 ομάδες ευρημάτων (όστρακα αγγείων με ή χωρίς διακόσμηση, κομμάτια απανθρακωμένου ξύλου και καρπών, οστά ζώων, χάνδρες κλπ.), τα οποία προσφέρουν νέα σημαντικότατα στοιχεία για την ύστατη φάση της Μυκηναϊκής εποχής, στην οποία εντάσσεται το ναυάγιο.

Η μορφολογία του βυθού στο Μόδι (απόκρημνος βραχώδης πυθμένας, κατολισθήσεις ογκολίθων από τη νησίδα, βάθος -35μ.)  παρουσιάζει ιδιαιτερότητες που δυσκολεύουν και καθυστερούν σε μεγάλο βαθμό την ανασκαφή.

Το κύριο φορτίο του ναυαγίου απαρτίζεται από πιθαμφορείς (11) και υδρίες (36), ενώ, μεταξύ άλλων  έχουν εντοπιστεί επίσης πίθοι (2), πρόχοι (3), σκύφοι (7), ένας αμφορέας, ένας ψευδόστομος αμφορέας, δύο αλάβαστρα και ένας κρατήρας. Στα ευρήματα που πιθανότατα να ανήκαν στα μέλη του πληρώματος συγκαταλέγονται δύο κεραμικά ειδώλια, η αιχμή χάλκινου μικρού εγχειριδίου και η χάλκινη λεπίδα μαχαιριού ή εργαλείου.

Το ναυάγιο στο Μόδι είναι μόλις το δεύτερο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού που ερευνάται στις ελληνικές θάλασσες από το Ι.ΕΝ.Α.Ε. και αναμένεται να φωτίσει πτυχές μίας περιόδου που θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη για την Αιγαιακή προϊστορία, καθώς σηματοδοτεί ριζικές ανακατατάξεις στη δομή του μυκηναϊκού κόσμου, αλλά και ευρύτερα της Ανατολικής Μεσογείου.

Παράλληλα, διενεργείται γεω-αρχαιολογική έρευνα στη θαλάσσια περιοχή γύρω από το Μόδι, με τη συνεργασία ερευνητών του Τμήματος Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, με στόχο την λεπτομερή έρευνα του πυθμένα και την ανασύσταση της παλαιογεωγραφίας της περιοχής.

Επίσης, μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο της συστηματικής αναγνωριστικής έρευνας (survey), έχουν εντοπιστεί δύο ναυάγια των πρώιμων Βυζαντινών χρόνων (6ος-7ος αι. μ.Χ.), κοντά στις νησίδες Κορακιά (Πορτοχέλι) και Βλυχός (Ύδρα), ενώ από το 2015 η έρευνα επεκτάθηκε και στην ανατολική ακτή του Πόρου (από το Ακρωτήριο Αχέρδο στα βόρεια, έως το Ακρωτήριο Κοκορέλι στα ανατολικά και έως τον όρμο της Ζωοδόχου Πηγής στα νότια). Στις έρευνες του 2015 και 2017, εντοπίστηκαν στον Κάβο Βασίλη τρία ναυάγια της Κλασικής (5ος/4ος αι. π.Χ.), της Ρωμαϊκής (2ος/1ος αι. μ.Χ.) και της Ύστερης Βυζαντινής περιόδου  (13ος/14ος αι. μ.Χ). Το 2019, εντοπίστηκε στη νησίδα Σταυρονήσι (νότια της Ύδρας) σημαντικό ναυάγιο του 1ου αι. μ.Χ., με εκατοντάδες οξυπύθμενους αμφορείς από την Κω, σε βάθος  -55μ.

Ορθοφωτοχάρτης περιοχής Κάβου Βασίλη, Ναυάγιο 2 & Ναυάγιο 3

Για το 2021, η ερευνητική ομάδα θα επικεντρωθεί:

  • Συνέχιση της ανασκαφής του Μυκηναϊκού ναυαγίου στο Μόδι.
  • Συνέχιση της τοπογραφικής τεκμηρίωσης του Ελληνιστικού Ναυαγίου στο Σταυρονήσι.

Προώθηση της συντήρησης και της μελέτης του υλικού που έχει προκύψει κατά τις προηγούμενες ερευνητικές περιόδους

Skip to content