Το Ι.ΕΝ.Α.Ε. υπήρξε κατά τα τελευταία χρόνια, λόγω της έλλειψης πανεπιστημιακής εξειδίκευσης στην Ελλάδα, το μοναδικό στη χώρα μας “φυτώριο” νέων επιστημόνων στο πεδίο της Ενάλιας Αρχαιολογίας. Μέσα από τις έρευνές του, αλλά και χάρη στα σεμινάρια και τις διαλέξεις που έχει οργανώσει, έχουν εκπαιδευτεί μερικές εκατοντάδες νέων αρχαιολόγων, επιστημόνων άλλων ειδικοτήτων και τεχνικών σε θέματα Υποβρύχιας και Ναυτικής Αρχαιολογίας.
Επιμορφωτικές Διαλέξεις
Στην Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου, στο πλαίσιο Σεμιναρίων για την Ελληνική Ιστορία και τον Πολιτισμό, πραγματοποιήθηκαν επιμορφωτικές διαλέξεις για την Υποβρύχια Αρχαιολογία, από μέλη του Ι.ΕΝ.Α.Ε. (Γιάννης Βήχος, Πέτρος Νικολαΐδης, Φαίδων Αντωνόπουλος, Χάρης Τζάλας).
Σεμινάριο Υποβρύχιας Αρχαιολογίας
Στο πλαίσιο δράσεων του Ε.Ο.Τ. για Νέους και Νέες από τις Μεσογειακές χώρες, πραγματοποιήθηκε Σεμινάριο Υποβρύχιας Αρχαιολογίας.
Υπεύθυνος Συντονισμού Ι.ΕΝ.Α.Ε.: Γιάννης Βήχος
Πηγή: Νίκος Τσούχλος 1987: “Κύριο Άρθρο”, Ενάλια. Ενημερωτικό Δελτίο, Αρ. Τεύχ. 1, Δεκ. 1987, Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών, Αθήνα, 1-2.
Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Δυτών της Νομαρχίας Χίου
Το Πρόγραμμα κατάρτισε η Νομαρχία Χίου και επιδότησε το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο, Το Υπουργείο Εργασίας και το Υπουργείο Πολιτισμού.
Συνολικά 19 νέοι της Χίου διδάχτηκαν τη σημασία της υποβρύχιας αρχαιολογίας για τον τόπο τους, τη μεθοδολογία της υποβρύχιας αποτύπωσης, ανασκαφής και ανέλκυσης εναλίων αρχαιοτήτων, ενώ παράλληλα έλαβαν θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις στις καταδύσεις.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος και σε συνεργασία με το Ι.ΕΝ.Α.Ε.:
Εντοπίστηκαν τα λείψανα μεγάλου ιστορικού ναυαγίου έξω από το λιμάνι της Χίου.
Συγκεντρώθηκαν, καταγράφηκαν και ελέγχθηκαν πληροφορίες σχετικά με ενάλιες αρχαιολογικές θέσεις στο νομό.
Εντοπίστηκαν αρχαιολογικά ευρήματα στο βόρειο τμήμα της νήσου Ψαρών.
Έγινε εκπαιδευτική αναπαράσταση ανασκαφής στο τμήμα βυθισμένου καϊκιού στη Λαγκάδα.
Υπεύθυνος Συντονισμού Ι.ΕΝ.Α.Ε.: Γιάννης Βήχος
Πηγή: Βήχος, Γ. 1989: “Εσωτερικά Νέα: Έληξε το πρόγραμμα επιμόρφωσης δυτών της Νομαρχίας Χίου”, Ενάλια 1, τεύχ. Α΄, 15.
Επίσκεψη Φοιτητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στις Σπέτσες
Στο πλαίσιο του μαθήματος με αντικείμενο την Ενάλια Προϊστορική Αρχαιολογία, το οποίο διδάσκεται από τον Καθηγητή Γιάννο Γ. Λώλο, Πρόεδρο του Ι.ΕΝ.Α.Ε., σταθερά στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων από το 1996, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία εκπαιδευτική εκδρομή του Τομέα Αρχαιολογίας στη νότια Αργολίδα, στις Σπέτσες και την Ύδρα, με τη συμμετοχή 30 περίπου φοιτητών του Τμήματος, της Γραμματέως του Τομέα κας Αγγελικής Τσιάρα μετά του συζύγου της και των αρχαιολόγων-συνεργατών της Πανεπιστημιακής ανασκαφής Σαλαμίνος Γιάννη Χαιρετάκη και Χριστίνας Μαραμπέα, κατά το διάστημα από 20 έως και 23 Μαΐου 2004.
Κατά την επίσκεψη των φοιτητών στο Μουσείο Σπετσών (αρχοντικό Χατζηγιάννη Μέξη) πραγματοποιήθηκαν ξεναγήσεις, με μαθήματα, στους μόνιμους εκθεσιακούς χώρους του μουσείου, στην έκθεση του φορτίου του ναυαγίου της Ύστερης Χαλκοκρατίας του Ακρωτηρίου Ιρίων Αργολίδος (οργανωμένη, με υποδειγματικό τρόπο, από το ΙΕΝΑΕ το 1998) και στα εργαστήρια του μουσείου, όπου φυλάσσονται και συντηρούνται τα ευρήματα της Πρωτοελλαδικής ΙΙ περιόδου από τη μεγάλη υποβρύχια έρευνα του ΙΕΝΑΕ στο Δοκό (1989-1992). Οι ξεναγήσεις έγιναν από τον Γιάννο Γ. Λώλο, τον Χρήστο Αγουρίδη και τον ερευνητή Άδωνι Κύρου, ένθερμο φίλο και υποστηρικτή του Ινστιτούτου. Ας σημειωθεί ότι αυτή ήταν η τρίτη επίσκεψη στις συλλογές εναλίων ευρημάτων του Μουσείου Σπετσών που οργανώθηκε τα τελευταία χρόνια, από τον Τομέα Αρχαιολογίας, για τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, στο πλαίσιο της κατάρτισής τους με τη διδασκαλία θεμάτων Υποβρύχιας Αρχαιολογίας.
Υπεύθυνος Καθηγητής Εκπαιδευτικής Εκδρομής: Γιάννος Γ. Λώλος
Πηγή: Λώλος, Γ. 2004: “Επίσκεψη φοιτητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο Μουσείο Σπετσών”, Ενάλια VIII, 10.
Μάθημα Ενάλιας Προϊστορικής Αρχαιολογίας. Εκπαιδευτική Εκδρομή στις Σπέτσες, 2004.
Σεμινάριο Υποβρύχιας Αρχαιολογίας 2007 και 2009
Τον Ιούνιο του 2007 και 2009, το Ι.ΕΝ.Α.Ε., σε συνεργασία με την εταιρεία Time Heritage Ο.Ε. διοργάνωσε και διεξήγαγε με επιτυχία εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην ενάλια αρχαιολογία. Το πρόγραμμα περιελάμβανε ένα κύκλο διαλέξεων με στόχο την θεωρητική κατάρτιση στο αντικείμενο της ενάλιας αρχαιολογίας.
Το πρακτικό τμήμα του προγράμματος κατά το 2007 διεξήχθη εξ ολοκλήρου στο πεδίο ερευνών του Παγασητικού και συγκεκριμένα στους χώρους των ναυαγίων της Κικύνθου και του Τηλέγραφου. Το 2009, διεξήχθη στη βραχονησίδα Μόδι, κατά τη διάρκεια της έρευνας του Ι.ΕΝ.Α.Ε. στην περιοχή του Αργοσαρωνικού Κόλπου. Έτσι, δόθηκε η δυνατότητα εξοικείωσης των εκπαιδευομένων (53 συνολικά) με την οργάνωση και την τεχνική υποδομή της υποβρύχιας έρευνας, τις πρακτικές της υποβρύχιας ανασκαφής, τεκμηρίωσης, ανέλκυσης και συντήρησης των εναλίων αρχαιοτήτων.
Σεμινάριο 2009. Πρακτική Άσκηση
Διδάσκοντες 2007:
Γιάννος Λώλος (Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων), Χρήστος Αγουρίδης (Αρχαιολόγος, Μ.Α.), Φωτεινή Βλαχάκη (Αρχιτέκτων-Μηχανικός, M.A.), Ηλίας Σπονδύλης (Αρχαιολόγος), Στέλλα Δεμέστιχα (Αρχαιολόγος, PhD), Φαίδων Αντωνόπουλος (Dive Master), Γιάννης Βήχος (Αρχαιολόγος, PhD), Μυρτώ Μιχάλη (Αρχαιολόγος, M.A.), Γιώργος Κουτσουφλάκης (Αρχαιολόγος, M.A.), Θεοτόκης Θεοδούλου (Αρχαιολόγος, M.A.), Κωνσταντίνος Βασιλειάδης (Συντηρητής Αρχαιοτήτων Μ.Α.), Μάρκος Γάρρας (Φυσικός, Μ.Α.)
Διδάσκοντες 2009:
Δημήτρης Κουρκουμέλης (Δρ. Αρχαιολογίας, Διδάσκων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας), Θεοτόκης Θεοδούλου (Δρ. Αρχαιολογίας), Χρήστος Αγουρίδης (Αρχαιολόγος, Μ.Α.), Γιώργος Κουτσουφλάκης (Αρχαιολόγος, M.Δ.Ε.), Ξανθή Αργύρη (Αρχαιολόγος Μ.Α.), Χρυσάνθη Παπαδοπούλου (Αρχαιολόγος Μ.Α.), Ελένη Στεφάνου (Δρ. Αρχαιολογίας), Ρένα Χρυσοχέρη (Αρχαιολόγος Μ.Α.), Φωτεινή Βλαχάκη (Αρχιτέκτων-Μηχανικός, M.Δ.Ε.), Κώστας Δαμιανίδης (Αρχιτέκτων – Διδάκτωρ ιστορίας της ναυπηγικής), Κυριάκος Παπαγεωργίου (Τοπογράφος – Μηχανικός Ε.Μ.Π.), Κωνσταντίνος Βασιλειάδης (Συντηρητής Αρχαιοτήτων Μ.Α.), Φαίδων Αντωνόπουλος (Dive Master), Μάρκος Γάρρας (Φυσικός, ΜSc.), Βασίλης Μεντόγιαννης (Υποβρύχιος Φωτογράφος), Μυρτώ Μιχάλη (Αρχαιολόγος, M.A.), Γιάννης Σαπουντζής (Αρχαιολόγος, Μ.Α.).
Υπεύθυνη Συντονισμού Time Heritage Ο.Ε.: Αφροδίτη Καμάρα
Υπεύθυνοι Συντονισμού Ι.ΕΝ.Α.Ε.: Φωτεινή Βλαχάκη, Στέλλα Δεμέστιχα, Μάρκος Γάρρας
Πηγή: Μιχάλη, Μ. 2012: “Σεμινάριο Υποβρύχιας Αρχαιολογίας (2007, 2009)”, Ενάλια ΧΙ, 5-6.
Εκπαιδευτική επίσκεψη φοιτητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στη Σαλαμίνα
Στο πλαίσιο του μαθήματος “Ανασκαφική μεθοδολογία-Διαχείριση ευρημάτων”, διοργανώθηκε από τη Διδάσκουσα Χριστίνα Μαραμπέα, μέλος του Ι.ΕΝ.Α.Ε., εκπαιδευτική επίσκεψη για τους φοιτητές/τριες του μαθήματος σε αρχαιολογικούς χώρους της Σαλαμίνας και στην εξελισσόμενη από το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών (Ι.ΕΝ.Α.Ε.) και την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (Ε.Ε.Α.) του ΥΠ.ΠΟ.Α., Υποβρύχια Έρευνα Σαλαμίνος, από τις 12-14 Νοεμβρίου 2016.
-Παρουσίαση Μυκηναϊκής και Κλασικής-Ελληνιστικής κεραμεικής στο Εργαστήριο της Πανεπιστημιακής Ανασκαφής Σαλαμίνος στα Σελήνια Σαλαμίνος (Δρα Χ. Μαραμπέα).
-Ξενάγηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαλαμίνος, καθώς και ξενάγηση, με επιτόπιο μάθημα ανασκαφικής μεθοδολογίας στην Μυκηναϊκή ακρόπολη των Κανακίων, στο Μυκηναϊκό λατρευτικό σύνολο και στο Κλασικό-πρώιμο Ελληνιστικό τέμενος στο Πυργιακόνι (Δρα Χ. Μαραμπέα).
-Σεμινάριο Υποβρύχιας Αρχαιολογίας, με εισαγωγή στη μεθοδολογία και παρουσίαση του Μυκηναϊκού ναυαγίου στη νησίδα Μόδι Τροιζηνίας (από τους αρχαιολόγους Χρ. Αγουρίδη και Μ. Μιχάλη).
-Σεμινάριο Γεω-αρχαιολογίας, με εφαρμογή στις υποβρύχιες έρευνες (από τον Καθηγητή και Διευθυντή του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών Γ. Παπαθεοδώρου).
-Επίσκεψη στην υποβρύχια αναγνωριστική έρευνα στον λιμένα της Κλασικής πόλης της Σαλαμίνος, στον Όρμο του Αμπελακίου, με επιτόπια μαθήματα από την Διδάσκουσα Χ. Μαραμπέα, τον Καθηγητή Γ. Παπαθεοδώρου, τον Καθηγητή Γ. Λώλο και την αρχαιολόγο Μ. Μιχάλη.
Διοργάνωση Εκπαιδευτικής Επίσκεψης-Σεμιναρίων Πανεπιστημίου Ιωαννίνων-Ι.ΕΝ.Α.Ε.: Δρ. Χριστίνα Μαραμπέα
Πηγή: Μαραμπέα, Χ. 2018: “Εκπαιδευτική επίσκεψη φοιτητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στη Σαλαμίνα”, Ενάλια ΧΙΙΙ, 5-6.
Από το Σεμινάριο Γεω-αρχαιολογίας στην Σαλαμίνα, με τον Καθηγητή και Διευθυντή του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Γ. Παπαθεοδώρου.