Το Ακρωτήριο των Ιρίων ήταν γνωστό στους αρχαίους χρόνους ως Ακρωτήριο Στρουθούς. Το 1962, στο βυθό κοντά στο Ακρωτήριο των Ιρίων, στη νότια ακτή της Αργολίδας, ο Νίκος Τσούχλος εντόπισε ένα ναυαγισμένο φορτίο πήλινων αγγείων, σε μικρή απόσταση από τη βραχώδη ακτή και σε βάθος από 12 έως 27 μέτρα. Την προσοχή του τράβηξε ιδιαίτερα ένας ακέραιος μεγάλος πίθος, ο οποίος τα επόμενα χρόνια αφαιρέθηκε παρανόμως από τη θέση του ναυαγίου και δεν κατέστη δυνατόν να επανεντοπιστεί, άλλα τμηματικά σωζόμενα μεγάλα αγγεία μεταφοράς και πλήθος θραυσμάτων κεραμεικής, μισοθαμμένων στην άμμο. Τον Μάιο του 1974 οι κ.κ. Χαράλαμπος Κριτζάς, Νίκος Τσούχλος και Peter Throckmorton καταδύθηκαν στην περιοχή του ναυαγίου και κινηματογράφησαν τον βυθό, στο πλαίσιο ενός προγράμματος του Bruno Vailati, με θέμα “Men of the Sea”. Επισημάνθηκαν τρεις πίθοι, πακτωμένοι στην άμμο, σε βάθος περίπου 23 μέτρων και μία λίθινη τριγωνική άγκυρα με 3 οπές στα ρηχά, σε βάθος περίπου 7 μέτρων.
Το Ναυάγιο του Ακρωτηρίου Ιρίων, 1200 π.Χ.
Κυπρο-Μυκηναϊκό Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων Υποθετική αναπαράσταση του εμπορικού πλοίου. (Σχέδιο: Γ. Νάκας)
Οι πρώτες αναγνωριστικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν στο χώρο του ναυαγίου τα έτη 1971, 1974 και 1990. Ακολούθησε η συστηματική έρευνα, η οποία υλοποιήθηκε υποδειγματικά από το ΙΕΝΑΕ, σε τέσσερις συνεχείς ανασκαφικές περιόδους, από το 1991 έως και το 1994. Το εγχείρημα χρηματοδοτήθηκε κυρίως από το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και το Ινστιτούτο Αιγαϊακής Προϊστορίας – Institute for Aegean Prehistory (INSTAP). Αποτέλεσε τη δεκαετία του 1990 το δεύτερο μεγάλης κλίμακας ερευνητικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών στο Αιγαίο, μετά την έρευνα του Πρωτοελλαδικού ναυαγίου στη νήσο Δοκό, έξω από την Ύδρα.
Η έρευνα του ναυαγίου φωτίζει μια σημαντική περίοδο της Αιγαιακής και Κυπριακής προϊστορίας. Μια περίοδο κατά την οποία πλησιάζουμε στο τέλος της επικράτησης της Μυκηναϊκής «Κοινής» και των γενικότερων ανακατατάξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Μετά τα γνωστά ενάλια σύνολα του Ακρωτηρίου Uluburun, του τέλους του 14ου αι. π.Χ., και του Ακρωτηρίου Χελιδόνιον, στη νότια ακτή της Μικράς Ασίας, του τέλους του 13ου αι. π.Χ., το ναυάγιο του Ακρωτηρίου Ιρίων, του 1200 π.Χ. περίπου, είναι το τρίτο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού που ερευνήθηκε συστηματικά στο χώρο της Μεσογείου. Το κεραμεικό σύνολο των Ιρίων αποτελεί πολύτιμη απτή μαρτυρία για το θαλάσσιο διαμετακομιστικό εμπόριο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στο τέλος ακριβώς του 13ου αιώνα π.Χ. Επιβεβαιώνει τον σημαντικό ρόλο της Κρήτης στη ναυσιπλοΐα και το εμπόριο, καθώς και τους στενούς δεσμούς της Αργολίδας με την Κύπρο περί το τέλος του 13ου αι. π.Χ.
Από τον χώρο του ναυαγίου ανελκύσθηκε κυρίως κεραμεική, τρείς λίθινες άγκυρες του σύνθετου τύπου (composite anchor) με τις χαρακτηριστικές 3 οπές – μία στην κορυφή για το σχοινί πρόσδεσης και δύο στη βάση για τα ξύλινα «νύχια» – αρκετοί αποστρογγυλεμένοι λίθοι, πιθανώς από το έρμα του πλοίου και κάποια οργανικά υλικά πιθανώς από τον εξαρτισμό του.
Το φορτίο του αποτελούσαν πήλινα αγγεία μικτής προέλευσης, όπως συμβαίνει στα περισσότερα αρχαία ναυάγια. Διατηρήθηκαν 25 από αυτά, που θα αποτελούσαν τον κύριο όγκο του φορτίου προερχόμενα από τρεις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου: την Κύπρο (5 πίθοι και 3 πρόχοι), την Κρήτη (8 ψευδόστομοι αμφορείς) και την Αργολίδα (3 πιθαμφορείς, 2 σκύφοι, 1 σκυφοκρατήρας, 1 αμφορέας, δύο τμηματικά σωζόμενα μαγειρικά σκεύη). Το κεραμεικό σύνολο των Ιρίων αποτελεί πολύτιμη απτή μαρτυρία για το θαλάσσιο διαμετακομιστικό εμπόριο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στο τέλος ακριβώς του 13ου αιώνα π.Χ. Το εμπορικό πλοίο των Ιρίων ακολουθούσε, ίσως, με ενδιάμεσο σταθμό την Κρήτη ή άλλα νησιά του Αιγαίου, ένα δρομολόγιο από την Κύπρο προς την Αργολίδα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ομάδα των οκτώ υψηλών, χονδροειδών, ψευδόστομων αμφορέων του γνωστού Αιγαιακού τύπου. Οι επτά είναι ακόσμητοι, ενώ ο όγδοος φέρει γραπτή διακόσμηση αποτελούμενη από σπείρα στον δίσκο του ψευδοστομίου και δύο ταινίες κάτω από τον ώμο. Από την γενική εμφάνιση, το ωοειδές σχήμα τους και τα παράλληλα που βρίσκουν σε θέσεις της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης, χρονολογούνται στο τέλος του 13ου αι. και αποτελούν το δεύτερο μεγαλύτερο σύνολο “εναλίων” ψευδόστομων αμφορέων γνωστών στην Μεσόγειο μέχρι σήμερα, ύστερα από αυτό του κατά έναν περίπου αιώνα πρωϊμότερου ναυαγίου του Uluburun της Λυκίας. Η προέλευσή τους από την περιοχή της κεντρικής Κρήτης έχει επιβεβαιωθεί και από τις εργαστηριακές αναλύσεις του πηλού. Μία λίθινη τριγωνική άγκυρα με τρείς οπές, βάρους 25 κιλών, μπορεί να συνδεθεί με το ναυάγιο, καθώς βρέθηκε πολύ κοντά στην κύρια συγκέντρωση του φορτίου του πλοίου.
Από τις άμεσες αρχαιολογικές μαρτυρίες που διαθέτουμε μέχρι σήμερα σχετικά με την ναυπήγηση των πλοίων της Ύστερης Χαλκοκρατίας από τα ναυάγια του Uluburun και Χελιδονίας Άκρας, καθώς και τις έμμεσες από τα ομοιώματα και την εικονογραφία, έχει γίνει γενικά αποδεκτό ότι η κύρια μέθοδος ναυπήγησης των πλοίων, τουλάχιστον από τον 14ο αι. π.Χ. και έπειτα, ήταν αυτή της κατασκευής «πρώτα του κέλυφους» του πλοίου. Στη συνέχεια προστίθεντο τα στραβόξυλα που αποτελούσαν το σκελετό. Τα πλοία είχαν ήδη καρένα, κόντρα καρένα, πέτσωμα από μεταξύ τους συνδεδεμένες σανίδες με μόρσα και πείρους, στραβόξυλα και κουπαστή. Η μέθοδος αυτή αποδείχθηκε τόσο αποτελεσματική, ώστε παρέμεινε σε χρήση στη Μεσόγειο για περισσότερο από 15 αιώνες. Μπορούμε λοιπόν να υποθέσουμε ότι το πλοίο του ακρωτηρίου των Ιρίων ήταν ένα μάλλον μικρό εμπορικό πλοίο, όχι μεγαλύτερο από 10 μέτρα, χτισμένο με την μέθοδο “πρώτα το κέλυφος”. Σαν μέσο πρόωσης θα είχε ένα τετράγωνο πανί.
Σχετικά με την “εθνικότητα” του πλοίου, από τη μελέτη του φορτίου του προκύπτουν τρία ενδεχόμενα. Μπορεί να ήταν Κυπριακό, Κρητο-Μυκηναϊκό ή Μυκηναϊκό. Παρόλα αυτά, ο πολυεθνικός χαρακτήρας του πλοίου και του πληρώματός του δεν μπορεί να αποκλειστεί, κάτι που έχει επιβεβαιωθεί από τα άλλα δύο ναυάγια της Ύστερης Χαλκοκρατίας που έχουν ανασκαφεί. Το εμπορικό πλοίο των Ιρίων ακολουθούσε, ίσως, με ενδιάμεσο σταθμό την Κρήτη ή άλλα νησιά του Αιγαίου, ένα δρομολόγιο από την Κύπρο προς την Αργολίδα.
Η ιδιαίτερη σημασία του ναυαγίου για την μελέτη των εμπορικών σχέσεων μεταξύ Κύπρου και Αιγαίου οδήγησε τους ανασκαφείς στην ολοκλήρωση της μελέτης και της συντήρησης του αρχαιολογικού υλικού σε τέσσερα μόλις χρόνια μετά το πέρας της ενάλιας έρευνας. Η παρουσίασή του αποτέλεσε αντικείμενο διεθνούς επιστημονικής συνάντησης που οργάνωσε το ΙΕΝΑΕ στις Σπέτσες τον Σεπτέμβριο του 1998, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ιδρύματος Σ. Νιάρχος και των άλλων χορηγών του. Τα ευρήματα από το ναυάγιο εκτίθενται μόνιμα στο Μουσείο Σπετσών.
Κυπρο-Μυκηναϊκό Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων. Πίθος.
ΕΝΑΛΙΑ
Ενάλια 1992, Τόμος ΙΙ, Τεύχη 1/2, 1990:
– Πέννας, Χ.: “Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων”, 6-8.
Ενάλια 1993, Τόμος ΙΙI, Τεύχη 1/2, 1991:
– Πέννας, Χ. και Γ. Βήχος: “Υποβρύχια Επιφανειακή Έρευνα στο Ναυάγιο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στο Ακρωτήριο Ιρίων. Η υποβρύχια έρευνα και η σημασία της”, 8-16.
– Λώλος, Γ.: “Υποβρύχια Επιφανειακή Έρευνα στο Ναυάγιο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στο Ακρωτήριο Ιρίων. Η κεραμεική και η προεκτάσεις της”, 17-25.
Ενάλια 1995, Τόμος IV, Τεύχη 1/2, 1992:
– Πέννας, Χ. και Γ. Βήχος: “Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων. Η αναγνωριστική Έρευνα”, 12.
– Λώλος, Γ.: “ Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων. Τα Κεραμεικά Ευρήματα”, 13-14.
Ενάλια 1996, Τόμος IV, Τεύχη 3/4, 1992:
– Πέννας, Χ. και Γ. Βήχος: “Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων. Ανασκαφή και Αποτελέσματα”, 4-15.
– Βήχος, Γ.: “Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων. Οι λίθινες Άγκυρες”, 15-18.
– Λώλος, Γ.: “ Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων. Τα Κεραμεικά Ευρήματα”, 19-29.
Ενάλια 1999, Τόμος V, Τεύχη 3/4, 1993:
– Πέννας, Χ., Βήχος, Γ. και Χ. Αγουρίδης: “Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων. Η Ολοκλήρωση της Έρευνας”, 10-17.
– Λώλος, Γ.: “ Ναυάγιο Ακρωτηρίου Ιρίων. Τα Κεραμεικά Ευρήματα”, 18-25.
– Βλαχάκη, Φ.: “Η Έκθεση των Ευρημάτων του Ναυαγίου Ακρωτηρίου Ιρίων στο Μουσείο Σπετσών. Οργάνωση και Εκτέλεση”, 26-29.
Enalia Annual 1990, Vol. II, 1992:
– Pennas, H.: “Point Iria Wreck”, 39-41.
Enalia Annual 1991, Vol. III, 1995:
– Pennas, H. and Y. Vichos: “The Underwater Survey of the Late Bronze Age Wreck at Point Iria. The Underwater Survey”, 4-9.
– Lolos, Y. G.: “The Underwater Survey of the Late Bronze Age Wreck at Point Iria. The Pottery”, 9-16.
Enalia Annual 1992, Vol. IV, 1996:
– Pennas, H. and Y. Vichos: “Point Iria Wreck 1992. Exploratory Survey”, 4-5.
– Pennas, H. and Y. Vichos: “Point Iria Wreck 1993. Excavation and Results”, 6-17.
– Vichos, Y.: “Point Iria Wreck 1993. The Stone Anchors”, 17-20.
– Lolos, Y. G.: ““Point Iria Wreck 1993. The Pottery”, 21-31.
Enalia Annual, Vol. V, 2000-2001:
– Pennas, H., Vichos, Y. and C. Agouridis: “Iria 1994. The completion of the excavation”, 38-45.
– Lolos, Y. G.: “Iria 1994. The pottery”, 38-45.
– Vlachaki, F.: “Iria Wreck Exhibition”, 46-49.
Ενάλια 2002, Τόμος VI, 2002:
–Λώλος, Γ. Γ.: “Cypro-Mycenaean Relations ca. 1200 B.C.: Point Iria in the Argolid and Old Salamis in the Saronic”, 81-82.
ΑΛΛΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
Agouridis, C. and Y. Vichos 1996: “The Late Bronze Age Shipwreck at Point Iria in the Argolic Gulf: New Evidence about Sea Trade between Cyprus and the Argolid”, in Tzalas, H. (ed.), TROPIS VI, Proceedings of the 6th International Symposium in Ship Construction in Antiquity, Lamia, August 1996.
Βήχος, Γ. 1998: “Θησαυροί από τους βυθούς του χρόνου: Τα σημαντικά ευρήματα των προϊστορικών ναυαγίων Δοκού και Ιρίων”, Η Καθημερινή: Επτά Ημέρες, Κυριακή 26 Ιουλίου 1998, 10.
Καραγιώργης, Β., Λώλος, Γ., Βήχος, Γ. και Χ. Αγουρίδης 1998: “Από τη ενάλια Κύπρο στον μυχό του πολυδίψιου Άργους”, στο Έκθεση: Το Κυπρο-Μυκηναϊκό Φορτίο του Ναυαγίου Στο Ακρωτήριο Ιρίων, Αρχαιολογικό Μουσείο Σπετσών, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1998, Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών, Αθήνα 1998.
Lolos, Y. G. 1995: “Late Cypro-Mycenaean Seafaring: New Evidence from Sites in the Saronic and the Argolic Gulfs”, in Karageorghis, V. and D. Michaelides (eds), Cyprus and the Sea. Proceedings of the International Symposium, Nicosia, 25-26 September 1993, Nicosia, 65-87.
Lolos, Y. G. 1995: “The Cargo of the Iria Wreck within the Mediterranean Context”, International Conference “The Aegean and Europe during the Second Millennium BC”, Athens, 9-11 June 1995, 15-16 (abstracts).
Lolos, Y. G., Pennas, Ch. And Y. Vichos 1995: “Der Schiffsfund von Kap Iria (Golf von Argos”, in In Poseidons Reich. Archäologie unter Wasser, Verlag, Philipp von Zabern, Mainz am Rhein, (Gesellschaft zur Förderung der Unterwasserarchäologie), 59–62.
Phelps, W., Lolos, Y. G. and Y. Vichos (eds) 1999: The Point Iria Wreck: Interconnections in the Mediterranean ca. 1200 BC, Proceedings of the International Conference, Island of Spetses, 19 September 1998, Hellenic Institute of Marine Archaeology, Athens.
Vichos, Y. 1993: “Underwater Archaeology in Greece through Explorations by the Hellenic Institute of Marine Archaeology (HIMA)”, MOTION, the Magazine of Olympic Airways, 6-25.
Vichos, Y. and Y. G. Lolos 1997: “The Cypro-Mycenaean Wreck at Point Iria in the Argolic Gulf: First Thoughts on the Origin and the Nature of the Vessel”, in Swiny S., Hohlfelder, R. and H. Wylde Swiny (eds), Res Maritimae, Cyprus and the Eastern Mediterranean from Prehistory to Late Antiquity. Proceedings of the Second International Symposium “Cities on the Sea” Nicosia, Cyprus, October 18-22, 1994, CAARI Monograph Series, vol. 1, Scholars Press, Atlanta, Georgia, 321-337.
Υποβρύχια Αρχαιολογική Έρευνα Ακρωτηρίου Ιρίων 1991-1994
Διευθυντής : Χαράλαμπος Πέννας
Αναπληρωτές Διευθυντές: Γιάννη Βήχος, Χρήστος Αγουρίδης και Δημήτρης Κουρκουμέλης.
Υπεύθυνος μελέτης κεραμεικού φορτίου: Γιάννος Γ. Λώλος.
Tεχνικός διευθυντής: Nίκος Tσούχλος
Υπεύθυνοι αποτύπωσης: Bάσω Kυριακοπούλου, τοπογράφος-μηχανικός, Σταύρος Bοσυνιώτης, μηχανολόγος-μηχανικός και Βασίλης Κονιόρδος, αρχιτέκτων-μηχανικός.
Yπεύθυνος καταδύσεων: Φαίδων Aντωνόπουλος
Ερευνητική Ομάδα (με αλφαβητική σειρά)
Χρήστος Αγουρίδης, Καθ. Στυλιανός Ανδρέου, Φαίδων Αντωνόπουλος, Δημήτρης Ασδραχάς, Καθ. Paul Åström, Νικολέττα Βαλάκου, Κώστας Βασιλειάδης, Δρ. Βιβή Βασιλοπούλου, Μαργαρίτα Βενάκη, Dr Alberto–Guglielmo Benvenuti, Δρ Γιάννης Βήχος, Φωτεινή Βλαχάκη, Dr Lucy Blue, Σταύρος Βοσυνιώτης, Ντόρα Γαρταγάνη, Ευγένιος Γιαννακόπουλος, Μιμίκα Γιαννοπούλου, Dr Claire Calcagno, Δρ Φανουρία Δακορώνια, Κατερίνα Δελαπόρτα, Φίλιππος Δεμερτζής, Στέλλα Δεμέστιχα, Δρ Αικατερίνη Δημακοπούλου, Dr Peter Day, Μανώλης Ευγενιτάκης, Θεοτόκης Θεοδούλου, Μαρία Θεοχάρη, Γιώργος Θυμαράς, Καθ. Σπύρος Ιακωβίδης, Καθ. Μαρία Ιακώβου, Δρ. Αριστέα Καββαδία-Σπονδύλη, Καίτη Καλαντζή, Καθ. Αθανασία Κάντα, Καθ. Βάσος Καραγιώργης, Αλεξάνδρα Καρέτσου, Παρασκευή Κατημερτζή, Χάρις Κοιλάκου, Φρύνη Κοκκώνη, Βασίλης Κονιόρδος, Ελένη Κονσολάκη, Μαριάννα Κορομηλά, Δημήτρης Κοσμίδης, Κώστας Κουλαλόγλου, Δρ. Δημήτρης Κουρκουμέλης, Χαράλαμπος Κριτζάς, Βάσω Κυριακοπούλου, Άδωνις Κύρου, Καθ. Κωνσταντίνος Κωτσάκης, Αχιλλέας Λαγοπάτης, Γιάννης Λάππας, Καθ. Γιάννος Λώλος, Αλεξάνδρα Μαρή, Δέσποινα Μαρσινοπούλου, Γρηγόρης Μίχας, Δρ. Γιάννης Μπασιάκος, Τάσος Μπέλλας, Καθ. James Muhly, Γιάννης Νάκας, Ήβη Νανοπούλου, Καθ. Χρίστος Ντούμας, Δρ. Γιώργος Παϊσίδης, Δρ. Πάντος Πάντος, Μάιρη Πάντου, Καθ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος, Νίκος Παπαδόπουλος, Καθ. Λίτσα Κοντορλή-Παπαδοπούλου, Δρ. Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Καίτη Παπαμιχαήλ-Νεγρεπόντε, Σπυριδούλα Παπανίκου, Χριστίνα Παπαχριστοπούλου, Δρ. Λιάνα Παρλαμά, Δρ. Βάσω Πέννα, Δάφνη Πέννα, Χαράλαμπος πέννας, Μαρία Πετριτάκη, Dr Arto Penntinen, Dr Barbara Pferdehirt, Dr William Phelps, Dr Cemal Pulak, Καθ. Jeremy Rutter, Κανέλλα Σκαντζού, Έλσα Σπαθάρη, Ηλίας Σπονδύλης, Ελίνα Σταματάτου, Diane Sugart, Χάρης Τζάλας, Καθ. Giles Touchais, Νίκος Τσούχλος, Άκης Τσώνος, Dr Lucia Vagnetti, Dr Berit Wells, Δρ. Άννα Φίλιππα-Touchais, Δρ. Ελπίδα Χατζηδάκη, Σουζάνα Χούλια.
Χορηγοί και Υποστηρικτές της Υποβρύχιας Έρευνας Ιρίων
Ανασκαφική Έρευνα και Συντήρηση Ευρημάτων Ναυαγίου
Ακρωτηρίου Ιρίων Αργολίδος
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ΙΔΡΥΜΑ Α. Γ. ΛΕΒΕΝΤΗΣ
INSTITUTE FOR AEGEAN PREHISTORY (INSTAP)
ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε.Σ.
SHELL Co Hellas L.t.d.
COSTAMARE SHIPPING Co/ Βασίλης Κωνσταντακόπουλος
ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ ΥΔΡΟΠΤΕΡΥΓΩΝ/ Γεώργιος Λιβανός
ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΤΑΔΥΣΕΩΝ/ Κωνσταντίνος Νιζάμης
NASCO KARAOGLAN HELLAS Ε.Π.Ε/ G.S. Boustany
ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΚΗΣ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ Ε.Π.Ε.
KODAK (Near East) Inc.
ΜΠΟΥΤΑΡΗΣ & ΥΙΟΣ Α.Ε./ Ιωάννης Μπουτάρης
ΑΔΩΝΙΣ ΚΥΡΟΥ
Γ. ΒΗΧΟΣ & ΥΙΟΙ Ο.Ε.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΑΙ ΣΠΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ
Ι. & Σ. ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ Α.Ε.Ε.
Δ.Ε.Π. Α.Ε.
ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ Ε.Π.Ε.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
YOUNG PRESIDENT’S ORGANIZATION (AEGEAN CHAPTER)
Ε. ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΛΥΚΟΥΡΕΖΟΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΥΦΩΝ
ΑΡΗΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΡΙΟΒΟΛΟΣ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ ΣΠΕΤΣΕΣ
ΙΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΣΠΕΤΣΕΣ
ΧΑΡΑ ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ
Χορηγοί Προγράμματος “Ίρια: Μελέτη, δημοσίευση και προβολή του ναυαγίου του Ακρωτηρίου Ιρίων”
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Χ
ΙΔΡΥΜΑ Α.Γ. ΛΕΒΕΝΤΗΣ
ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΥ Σ. ΝΙΑΡΧΟΥ
Ι. ΚΛΟΥΚΙΝΑΣ-Ι. ΛΑΠΠΑΣ Α.Ε.
ΣΤΙΛΒΗ
INSTAP
ΔΗΜΟΣ ΣΠΕΤΣΩΝ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ ΣΠΕΤΣΕΣ
ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ ΥΔΡΟΠΤΕΡΥΓΩΝ
PHILIP HELLAS AEBE
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΠΕΤΣΙΩΤΩΝ
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ “ΝΗΣΙΑ”
ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ
PHOTO GALLERY
© I.EN.A.E.
Φωτογραφίες: Kyle Jachney, Νίκος Τσούχλος, Κώστας Ξενικάκης